Basis van ons lesmateriaal
Bij alle lesmaterialen die we ontwikkelen baseren we ons op wetenschappelijke inzichten over hoe kinderen woorden leren. We weten wat wel en niet werkt. Daardoor sluiten we aan op wat kinderen en leerkrachten in de dagelijkse lespraktijk nodig hebben.
Wat is Met Woorden in de Weer?
Wat is Met woorden in de weer?
Met woorden in de weer is een bekende woordenschataanpak die op veel scholen teambreed wordt ingezet om het woordenschatonderwijs te verbeteren. De aanpak beoogt een brede en diepe woordkennis bij leerlingen met een Nederlandse woordenschatachterstand. Om dit te bereiken richt de aanpak zich op verbetering van de leerkrachtvaardigheden: zij leren hoe ze het woordenschatonderwijs op hun school kunnen aanpakken.
Wetenschappelijk onderzoek
Hoewel het leren van woorden in het onderzoek naar taalverwerving de laatste decennia steeds belangrijker is geworden, heeft dit voor leerkrachten weinig toepasbare resultaten opgeleverd. Nog steeds staan zij didactisch gezien vaak met lege handen. Met woorden in de weer is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeld door Dirkje van den Nulft en Marianne Verhallen.
Het isbeen aanpak die leerkrachten en schoolteams de tools geeft om het woordenschatonderwijs in de klas praktisch in te vullen. Leerkrachten leren hoe ze in de les voorkomende woorden efficiënt en effectief kunnen aanbieden. Ze leren hoe ze de achterliggende betekenissen kort en krachtig kunnen uitleggen. Zo bouwen de leerlingen diepere kennis op achter de woorden en begrijpen en onthouden ze de woorden beter.
Wat biedt Met woorden in de weer?
Leerkrachten die de aanpak Met woorden in de weer leren gebruiken, kunnen:
- Nieuwe woorden helder en gestructureerd overdragen
- Zorgen voor betekenisvolle interactie in de klas
- Gericht werken aan het vergroten van taalvaardigheid (spreken, luisteren, schrijven, lezen) en – heel belangrijk:
- Succeservaringen creëren, zodat de leerlingen zich competent voelen.
De basis van Met woorden in de weer
Een woord staat niet op zichzelf, maar maakt deel uit van een heel netwerk: Een appel is eten, is lekker, maar is ook fruit, heeft een schilletje, is gezond, moet je goed kauwen enzovoort. Al deze betekenisaspecten verzamelen kinderen bij het woordlabel appel. En zo bouwen ze een pakketje kennis op – ofwel een concept – bijvoorbeeld: fruit. Deze woorden en betekenissen zijn niet als losse eenheden in het geheugen opgeslagen, maar in een hechte netwerkstructuur. Het woord appel hoort bij fruit, en hapje hoort bij eten. Het woord slokje hoort bij drinken, zoals honger een betekenisrelatie heeft met dorst. Om kinderen te helpen een goed gestructureerd netwerk van woordkennis op te bouwen, worden de woorden in logisch verband aangeboden, waarbij niet alleen de woordbetekenissen, maar ook de onderlinge betekenisrelaties duidelijk worden belicht. Als het goed gaat bouwen kinderen zo een goed gestructureerd woordenschatnetwerk op als fundament voor verder leren.
De praktijk van Met woorden in de weer
Bij Met woorden in de weer gaat het niet om aparte woordenschatlesjes, maar om korte, krachtige woordleermomenten, ingepast in de dagelijkse gang van zaken en interactie in de klas. De leerkracht staat centraal: hij of zij kiest de woorden, de volgorde, de clustering en de manier waarop ze worden ingeoefend. Hierbij wordt het didactisch model van de viertakt (Verhallen & Verhallen, 1994) als basis gebruikt. Dit geeft je als leerkracht houvast. De viertakt bestaat uit vier stappen:
- voorbewerken
- semantiseren
- consolideren
- controleren
Leren werken met Met woorden in de weer
Om de aanpak Met woorden in de weer met succes in te zetten is scholing nodig van het volledige schoolteam. Het gehele traject bestaat uit een 2-daagse basistraining Met woorden in de weer, gevolgd door een implementatietraject van een jaar. Gedurende de implementatie maken de leerkrachten zich de aanpak steeds meer eigen door deze dagelijks te integreren in de les. Daarbij krijgen zij hulp en ondersteuning van de woordenschatcoördinator, een collega die hier speciaal voor wordt opgeleid. Tussentijds kunnen nog twee vervolgstudiedagen worden ingepland, en het traject kan worden afgesloten met een assessment.
